Τριχοτιλλομανία είναι η επαναλαμβανόμενη έλξη μαλλιών συνειδητά ή ασυνείδητα που οδηγεί σε αισθητή απώλειά τους. Παρατηρείται πιο συχνά σε παιδιά. Αφορά τις τρίχες οποιασδήποτε περιοχής του σώματος, πιο συχνά σε κεφαλή, περιοχή του προσώπου, μασχαλιαία περιοχή και λιγότερο συχνά σε φρύδια, βλέφαρα και περιπρωκτική περιοχή. Συχνά υπάρχει περιστροφή της τρίχας γύρω από τα δάχτυλα.
Αποτέλεσμα που μπορεί να προκύψει είναι η δημιουργία μη αναστρέψιμων στην ανάπτυξη και την ποιότητα των μαλλιών. Δεν υπάρχουν περιοχές πλήρους αλωπεκίας. Τα άτομα με σωματοδυσμορφοφοβική διαταραχή μπορούν να αφαιρέσουν τα μαλλιά ή τρίχες του σώματος που αντιλαμβάνονται ως άσχημα ή μη φυσιολογικά. Άτομα με ψύχωση μπορούν να αφαιρέσουν τα μαλλιά σε παραληρητικές κρίσεις ή ψευδαισθήσεις.
Η κατάποση των μαλλιών μπορεί να οδηγήσει σε μάζες ενδοκοιλιακά με μεταγενέστερη αναιμία, κοιλιακό άλγος, αιματέμεση, ναυτία, εμετό, απόφραξη του εντέρου μέχρι και διάτρηση.
Διαφορική διάγνωση μπορεί να γίνει από γυροειδή αλωπεκία, μυκητίαση, σύφιλη κι από άλλες αιτίες μη ουλώδους ή ουλώδους αλωπεκίας. Η βιοψία μπορεί να βοηθήσει στην διάγνωση της τριχοτιλλομανίας από άτομα με δερματολογικές διαταραχές. Δερματοσκοπικά βλέπουμε αποψιλωτικές πλάκες με κομμένες τρίχες.
Κλινικά, οι ασθενείς εμφανίζουν είτε πλήρως αλωπεκιασικές πλάκες, ή πλάκες που φέρουν τρίχες σε διαφορετικό μήκος. Τριχοσκοπικά, το κύριο χαρακτηριστικό είναι οι κοντές τρίχες σε διάφορα μήκη. Τα στελέχη των τριχών είναι κομμένα σε διαφορετικά ύψη και διαφέρουν ως προς το σχήμα.
Τριχοσκοπικά χαρακτηριστικά:
– Τριχοπτίλωση (επιμήκης διαχωρισμός στο άπω άκρο του στελέχους).
– Συσπειρωμένες τρίχες (κοντές συσπειρωμένες τρίχες με οδοντωτό περιφερικό άκρο).
– Τρίχες «δίκην γάντζου» (μερικώς συσπειρωμένες τρίχες σε σχήμα γάντζου).
– Τρίχες «δίκην φλόγας» (ημιδιαφανής κυματιστές, κωνοειδής τρίχες που μοιάζουν με φλόγα).
– Τρίχες «δίκην τουλίπας» (τρίχες με σκουρότερο ανθό που μοιάζει με φύλλο τουλίπας).
– Σημείο «V» (δύο κοντές τρίχες σε ένα θύλακα κομμένες στο ίδιο ύψος).
Η αντιμετώπιση της τριχοτιλλομανίας γίνεται με κατάλληλη ψυχοθεραπεία από ειδικό. Ο ρόλος του δερματολόγου είναι η προσπάθεια αναγέννησης των μαλλιών και η επαναφορά στην κατάστασή τους πριν εκδηλωθεί η τριχοτιλλομανία πάντα όμως σε συνδυασμό με την παρακολούθηση από ψυχοθεραπευτή.